Theoreticus
_
Fablab
Visual harvesting plaat
Onderzoeksopdracht 'Kraak de link'
Een kraker omvat de verschillende soorten van informatie die je kan opzoeken over een kunstwerk of een tijdlink. In 'Kunstinitiatie PKV1' bekeken we al de kunstkraker. We combineren nu de kunstkraker (inhoud van het kunstwerk, namelijk content) met vragen over de tijdlink (maatschappij rond het kunstwerk, nml context).
Opzoekopdracht: Je krijgt ofwel een kunstenaar ofwel een tijdlink. Je onderzoekt de kunst- en/of tijdlink aan de hand van onderstaande vragen. (Kubisme - Cézanne - abstract)
Verhaalkaart
Oplossing:
De kunstenaar ..................................(Cézanne) bracht de zomer door in
zijn geboorteland .................................. (Frankrijk).
Hij bewonderde de kwaliteit van andere kunstenaars en wilde graag zelf
schilder worden. Gefascineerd door de.................................. (natuur), stelde hij zijn ezel op bij een
.................................. (berg) die hij ontelbare
keren schildert in .................................. (geometrische
grondvormen) die hij met krachtige penseelstreken parallel tegenover elkaar
plaatste. Maandenlang staat hij elke dag opnieuw op dezelfde plek en schildert
hetzelfde onderwerp steeds afwisselend door alleen wat meer naar rechts te
buigen, of dan weer wat meer naar links. Om de details goed te kunnen bekijken,
neemt hij een verrekijker. Op de top van het onderwerp dat hij schildert, staat
een .................................. (kerk), dat
scheidde met de staat in .................................. (1905).
Maar door de verrekijker zag hij ook nog iets anders. Een .................................. (zeppelin) die tussen de wolken
zweefde met een boodschap: "Bedankt om dit integrerend .................................. (landschap) van de stad te schilderen.
Het is een symbool geworden voor dit land." Er kwam een band van muzikanten tevoorschijn
die begonnen te zingen en instrumenten, zoals onder andere een .................................. (saxofoon),
bespeelden. Hij kon het niet geloven; na meermaals te zijn afgewezen bij de
jaarlijkse Salontentoonstellingen in Parijs, was er dan toch interesse voor
zijn kunst!
Object en materiaal
Filmpjes
_
Het leermiddel
Kijken naar kunst bestaat uit zeven leermiddelen
Welk 'beeld' mag weg?
Welke emotie in de kunst?
Meer 'zien'!
Leef je in/uit?
Schrijf het begin/vervolg
Stripverhaal
Wie-is-het-reeks?
Oefening
Aan de hand van de volgende oefening proberen we leerlingen te stimuleren om naar kunst te kijken.
De leerlingen schrijven een beginscène gebaseerd op een keuze uit bovenstaande kunstwerken. Vervolgens kiest de leerkracht er een sterk verhaal uit. Deze leerling vertelt zijn verhaal aan de rest van de groep. Het is dan aan de andere leerlingen om te zoeken naar de afbeelding die hoort bij het verhaal dat vertelt wordt en hun keuze te onderbouwen. Hierbij is belangrijk dat de situatie en ruimte goed worden beschreven. De leerlingen moeten goed kijken en zich inleven in de afgebeelde figuren en de tijdsperiode.
Richtvragen tijdens de bespreking in groep
Wat speelde er zich af voor het figuur zo lag? Wat is er eerst gebeurd?
Welke emoties zijn er te zien?
_
De kijkwijzer
Georiënteerde kijkoefening: kijken naar kunst
Een kijkwijzer is een werkinstrument met kijkvragen waardoor het onderwerp (kunstwerk) in meerdere facetten kan ontdekt worden en er tegelijkertijd wordt nagedacht over de eerdere zintuiglijke waarnemingservaring. De kijkwijzer is een georiënteerde kijkoefening.
Een kijkwijzer bestaat uit vier essentiële stappen: Dit is een stramien waarop kijkopdrachten kunnen worden gebaseerd,
Het verwoorden van de eerste indrukken
Een nauwkeurige beschouwing
Verplaatsten in de bedoeling van de kunstenaar
Een eigen mening over het kunstwerk
Het geeft het kijken naar beelden de diepgang die mogelijk is. In de kijkwijzer komen nieuwe en soms moeilijke begrippen aan de orde. De begrippen kunnen toegelicht worden in een begrippenlijst. Voor elke activiteit zal de begeleider zelf moeten vaststellen welke vragen en begrippen hij wil aanbieden.
_
De kunstkraker
Een kunstkraker is een opzoekingtool waarmee je op een efficiënte manier informatie kan verzamelen over een kunstwerk.
Zo kan je de context van een kunstwerk situeren aan de hand van vijf verschillende soorten/bronnen van informatie. Deze soorten informatie/bronnen zijn "verhalen" die informatie aanbieden om in te zetten in (kunst)educatieve activiteiten.
Welke soort informatie kunnen we rond een kunstwerk verzamelen?
De esthetische waardering
Ik vind het een rommelig en druk kunstwerk. Er is van alles aan het gebeuren en je weet niet waar je eerst moet kijken. Je kan ook nauwelijks dingen herkennen.
Het onderwerp
Organen, bloederige ingewanden en raadselachtige vormen uit het onderbewustzijn. 'De lever is de hanenkam' Het gaat hier over menselijke organen.
Het kunstwerk is onduidelijk. Waarschijnlijk is het spontaan geschilderd en niet realistisch maar meer op het gevoel. Het is heel expressief wat het beeldend onduidelijk maakt.
De sociaal historische context
20ste eeuw
Verenigde Staten (Amerika)
Machtige schilder
Zijn werken waren geïnformeerd door het lijden en verlies dat hij ervoer tijdens de Armeense genocide
Pleegde zelfmoord
De fysieke kenmerken en materialen
Er wordt gebruik gemaakt van felle kleuren, raadselachtige vormen, horizontale compositie, toevoeging van wit om de kleuren op te lichten, kleurvlakken in combinatie met lijnen.
Het materiaal olieverf op doek maakt het werk expressief en dynamisch, hij pakte het groots aan.
De betekenis
Gorky probeerden innerlijke emoties gestalte te geven.
Hij wilde zowel zijn pijnlijke ervaringen uit zijn kindertijd van de Armeense genocide, als de nauwe verwantschap die hij voelde met de natuur, met name het landschap, overbrengen. Net als andere surrealistische kunstenaar was Gorky naar Amerika gevlucht voor de Tweede Wereldoorlog en de terreur op cultuurgebied van het naziregime. Bij het psychisch automatisme gaat het om een automatische manier van schilderen of schrijven, waarbij de kunstenaar zich 'niet laat hinderen' door zijn verstand, of door ideeën over esthetiek of moraal. Bij toepassing van het psychisch automatisme wordt de weg vrijgemaakt voor expressie van de persoonlijke emoties van de kunstenaar. Tegelijkertijd zou de methode beelden uit het collectief onderbewuste opleveren.
De kunststroming
Abstract expressionisme Surrealistisch: vrije associaties van het onderbewustzijn
Uiting gevoelens en spiritualiteit
Abstracte beeldtaal
Het sublieme; verheven, groot
Expressief en dynamisch