_

De Grafische Partituur

Een grafische partituur is een systeem van notaties (symbolen en legende) waarmee muziek of geluiden kunnen vast gelegd worden, zodat deze gelezen en ten gehore gebracht kunnen worden.

Bouwstenen muziek

Timbre           =        klankkleur < dof-schel
Melodie         =        toonhoogte < laag-hoog
Ritme             =        toonduur < kort-lang
Dynamiek     =       klanksterkte < luid-stil

Oefening

Bedenk een symbool voor elk van de bouwstenen: melodie (hoog - laag), ritme (kort - lang), timbre (dof - schel) en dynamiek (stil - luid). Hoe kan je duidelijk maken aan anderen wat ze moeten doen? We bespraken in groep per bouwsteen welke symbolen bedacht werden.

Richtvragen tijdens de bespreking in groep

Vindt iedereen dit symbool duidelijk?
Hoe kan dit symbool nog verduidelijkt worden? Moet er iets worden toegevoegd, veranderd, weggelaten?
Past dit symbool eventueel beter bij een andere bouwsteen?

Doel

Een grafische partituur opstellen van een impressionistisch schilderij. Er wordt geëxperimenteerd met symbolen om bepaalde zaken aan te duiden omtrent de bouwstenen van muziek.

1. Je toont aan op welke manier jullie de methode van de grafische partituur hebben toegepast.
2. Je toont aan dat je inzicht hebt in de bouwstenen van muziek en beeld.

• Selecteer een fragment uit het schilderij.                                                                                                                   
  TIP! kies een fragment waar genoeg elementen op te zien zijn. Het hoeft niet heel gevuld te zijn, maar er moeten genoeg elementen te zien zijn om achteraf te vertalen naar een grafische partituur.
• We vergroten het fragment in 2 maal op A3-formaat met het kopieerapparaat, in zwart-wit.

• Met een zwarte alcoholstift markeer je de grafische tekens die je in het schilderij kan vinden: stippen, lijnen, vlakken.
• Bekijk de achterkant om te bekijken welke grafische schriftuur je hebt getekend. Check of je voldoende tekens hebt gemarkeerd.
• Met jouw 2 andere groepsleden, zoek je een schikking voor de 3 fragmenten.

• Met jouw 2 groepsgenoten, spreken jullie een palet af: Voor welke materialen en technieken kiezen jullie? Welke passen bij jullie originele kunstwerken? Neem de materialen erbij.                                                         
  Waterverf​, ecoline druppels met pipet​, collage/papiermozaïek, doezelen​

• Het eerste dat jullie oplossen is de 'achtergrond'. Is er een vorm / motief dat door kan lopen onder jullie fragmenten en deze verbindt? Bv. Een gele organische vorm uit geel papier? Stippen gedept met een vod en verf? Een schaduw met houtskool? ... Maak deze eerst op het grote witte papier.                                   
  Gele driehoek als ​verloop van het hoogtepunt​ (terugkerend element) = accent​

• Jullie schetsen eerst de grote lijnen van de eigen fragmenten op het grote witte blad. Zorg ervoor dat deze vloeiend in elkaar overgaan.
• Je werkt jouw eigen fragment uit door de grafische tekens om te zetten volgens het palet dat jullie hebben afgesproken.
• Maak een oplijsting van de verschillende soorten 'stippen', 'lijnen', 'vormen'. Zet deze oplijsting naast de grafische partituur op het grote witte blad. 

Stippen​

(water)druppels als doffe klankkleur of timbre​

Stippen van eenzelfde kleur zijn eerder stil. Meerkleurige stippen (waar groen en blauw in op elkaar vloeien) zorgen voor luidere klanken.

Vormen​

Gele driehoek als ​verloop van het hoogtepunt​(terugkerend element) = accent​

Gescheurde driehoeksvormen (kunnen afwijken van de standaard driehoek) in verschillende kleuren. Sommigen zijn verdoezeld, anderen springen op de voorgrond en zullen voor meer dynamiek zorgen.​

Lijnen​

Lange en korte lijnen duiden​ de duur van het geluid aan​

De losse verftoetsen vloeien ​verder tot schetsmatige ​accenten (horizontaal). ​De verticale strepen geven een contrast en zorgt voor dramatiek. Deze bouwt zich op door kleur: hoe donker de lijn, hoe lager de toonhoogte van de melodie.​

• Jullie maken een legende. De legende is belangrijk bij een grafische partituur. Zonder legende weten de uitvoerders niet hoe of wat ze moeten spelen.

3 schilderijen = 3 onderdelen = 3 groepen.

De groep wordt onderverdeeld in 3 die elk zijn instrumenten krijgen. Bij verandering van achtergrond, verandert de groep en dus ook de algemene dynamiek en klankkleur doordat het andere instrumenten zijn.