_

Museumeducatie

De stage-opdracht in periode 4 is een tweedaags museumproject in het Middelheimmuseum.                                    

Stagepartner: De nieuwe stagepartner is Sint-Maria Instituut, een kunstschool in de Kerststraat in Borgerhout. Het project heeft als thema "Kunstig Competent", geïnspireerd door de beelden in het Beeldenpark Middelheim. 

Doelgroep: De groep bestaat uit 8 leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs. Zij volgen de artistieke en creatieve opleiding Decor en Etalage (3DE). Er is een grote diversiteit in uiterlijk en etniciteit, maar ook in werkstijlen en karaktereigenschappen. De meeste leerlingen hebben een actieve en directe houding, anderen blijven liever op de achtergrond. Als toekomstige PKVer is het belangrijk de diversiteit te omarmen om de betrokkenheid en motivatie bij de leerlingen te verhogen. 

Hoofddoelstelling: Het hoofddoel van het project is de leerlingen zich laten inleven in de rollen van de kunstenaar en deze toepassen in een Kunstroute en een Kunstendag die eindigt in een Beeldbattle. 

Tijdens de Kunstroute krijgen de leerlingen een activerende rondleiding doorheen het Middelheimpark met de focus op 3 beelden. 

Het muzisch domein 'Dans' werd ingezet als een opwarmingsoefening en kennismaking met elkaar. Bij het laatste beeld van de rondleiding is er een transfer gemaakt tussen beeld en beweging.

Een uitgebreide inhoud over deze activerende rondleiding vind je op de pagina 'Organisator' bij stage 2.2.

Dans is 'beweging in tijd en ruimte' 

_

Samenwerking

Nadat het Dynamo project DANS werd goedgekeurd, kregen de PKV studenten tijdens de lessen Kunstbeschouwing 2 sessies van Sarah Van Dessel.

Zij studeerde in 2002 af aan de Rotterdamse Dansacademie (Codarts) als dansdocente. Reeds op jonge leeftijd volgde Sarah verschillende dansstijlen en kreeg ze les van binnen- en buitenlandse docenten. Vanaf 2002 was ze werkzaam als dansdocent bij Dansstudio Ijvi Hagelstein waar ze al vele jaren lesgaf aan de Mini Kids en verantwoordelijk was voor de jazzlessen van de jongste dansers in de YAA-opleiding. Sarah heeft samen met Kirsten de artistieke en zakelijke leiding van Studio Dansemble. Binnen de dansschool geeft ze jazzlessen aan de Young Artist opleiding. 

Drama oefening 'Freeze!'

Organisatie: Gezamelijk wandelen we naar het eerste beeld van de rondleiding. Op het grasveld naast het Braempaviljoen, staan de leerlingen in een kring voor de uitleg van een drama oefening. Deze oefening wordt ingezet als opwarmer.

De oefening: Aangezien we in een park met beelden staan, heb ik de link gelegd met 'standbeelden'. Kenmerkend is de stilstaande houding en een expressieve gezichtsuitdrukking. 

Wanneer er muziek begint af te spelen, begint iedereen door elkaar te wandelen. Vanaf het moment dat ik 'Freeze!' roep, stopt de muziek. De leerlingen nemen op dat moment een houding aan van een standbeeld. Vooraf geven we in groep mogelijke suggesties aan elkaar, maar er zullen voornamelijk ook spontane poses ontstaan aangezien de leerlingen snel moeten reageren op het signaal. 

De oefening wordt opgebouwd door de leerlingen steeds op een andere manier te laten voortbewegen; wandelen, huppelen en lopen. Het tempo wordt opgedreven en dit horen we ook terug in de muziek.  

Na dit een aantal keer te hebben ingeoefend, wordt er ingezet op de creatieve expressie. Bij het aannemen van een pose moeten de leerlingen een overdreven gezichtsuitdrukking laten zien. De nadruk ligt hier op het durven uiten, op welke manier dan ook.

Tot slot roep niet ik, maar een willekeurige leerling 'Freeze'. Hij of zij neemt een houding aan, met als gevolg dat  alle leerlingen deze zo goed mogelijk proberen na te bootsen. Op deze manier moeten de leerlingen geconcentreerd en aandachtig blijven bij de oefening. 

Van beeld naar beweging

De organisatie: Aan het einde van de wandeling komen we aan bij beeld 3; Firmament III van Gormley Antony. Naast het beeld is een grasveld. Ook hier staan de leerlingen in een kring voor de uitleg van een drama oefening. De oefening wordt ingezet als 'extra' voor wanneer de rondleiding eerder klaar zou zijn dan verwacht.

Uiteindelijk was er geen tijd over tijdens de activerende rondleiding. De oefening is wel uitgevoerd geweest tijdens testcase met het lager onderwijs.

Kenmerken beeld: Eerst vraag ik aan de leerlingen om het beeld aandachtig te bekijken. Ze wandelen er omheen en bestuderen het van dichterbij. Nadien stel ik hen vragen omtrent de beeldaspecten. Hieruit komen we tot de volgende opsomming van kenmerken:

• Drie dimensionaal (3D)
• Grillig, druk effect waarbij alles door elkaar loopt
• Verbinding van roestvrije staven
• Een leegte in de vorm van een menselijk lichaam (skelet)
• Geometrie is te vinden in heel uiteenlopende natuurlijke vormen 
  
• Beeld als onderdeel van de ruimte en de natuur

De oefening: Deze oefening is een bewegingsoefening (variant op de drama oefening 'Freeze!'). Er wordt ruimte gemaakt zodat elk duo voldoende plaats heeft om de oefening uit te voeren en de rollen 'aanstuurder' en 'uitvoerder' worden verdeelt. De aanstuurder duidt een lichaamsdeel aan van de uitvoerder die hieruit een beweging laat voortvloeien. Nadien wordt er gewisseld van rol. 

Bij het tweede deel van de oefening worden de rollen afgewisseld na elke beweging. De leerlingen maken dus met andere woorden gebruik van elkaars actie.

Nadien gebeurt het aantikken en bewegen in groep. De leerlingen maken een kring. Iemand start met het maken van een beweging en tikt op het einde iemand anders aan, die met dat lichaamsdeel voortbeweegt.

Aandachtspunten: 

1. De leerlingen duwen niet te hard.
2. Niet te lang nadenken over bewegingen, laat deze voort vloeien uit gevoel. 
3. Elke leerling komt minstens tweemaal aan bod.  

Kenmerkend voor deze vorm is dat men 'al doende' bezig is, niet alleen met de hersenen, maar met het hele lichaam. 

Transfer tussen beeld en beweging: Het beeld bestaat uit roestvrije staven die met elkaar verbonden zijn. Dit duidt het proces aan waarbij de leerlingen elkaar bewegingen aanvoeren. Al deze bewegingen worden verbonden tot een dans. De verschillende natuurlijke bewegingen die hierbij ontstaan verwijzen meteen ook naar de verschillende richtingen die door elkaar lopen in het 'grillig kunstwerk'.

Verbeterpunten: Muzische vorming is gericht op het ontwikkelen van verschillende mogelijkheden. Daarom is het belangrijk om vooraf een demonstratie te geven (PKVer met een leerling) zodat de oefening meteen visueel duidelijk is. Volgende keer zou ik meer voorbeelden tonen van mogelijke lichaamsdelen (het aantikken van een schouder, arm, elleboog, been, voet etc.) voor meer houvast, en eventueel de opdracht ook even stilleggen om extra lichaamsdelen toe te voegen.